Ζητήματα μεθοδολογίας του αρχείου – μέρος πρώτο.

α. Συλλογή του υλικού.

Μια πρώτη σειρά επισκέψεων στο χώρο του σχολείου, στόχο έχει την συλλογή του αρχειακού υλικού. Η χρήση της φωτογραφικής μηχανής, κρίνεται απαραίτητη, για την αποτύπωση των τεκμηρίων, που βρέθηκαν, αφού αποτελεί βασική επιλογή του τρόπου συλλογής. Στην πραγματικότητα, δεν αποτελούν το αρχείο τα ίδια τα αντικείμενα, αλλά η εικόνα τους, Αποτυπωμένη στον φωτογραφικό φακό και αποσπασμένη από τον χρόνο και τον τόπο, που αυτά τοποθετούνται. Με τον τρόπο αυτό στήνουμε μια σχέση, που αναγνωρίζουμε την ύπαρξή της, ανάμεσα στο αντικείμενο και την εικόνα του. Καταγράφουμε ένα στοιχείο της διδασκαλίας του παρελθόντος, με την στείρα απεικόνισή του, σχολιάζοντας όλες εκείνες τις παραμέτρους, που διαμορφώνουν τη μνήμη των μαθητών, βάση της πληροφορίας, που φέρει η εικόνα.

β. Ταξινόμηση.

Τα στοιχεία του αρχείου χωρίζονται συνολικά σε 3 κατηγορίες. Τα κριτήρια της ταξινόμησής τους, ορίζονται εξ αρχής από εμάς και είναι τα ακόλουθα, για τις 2 πρώτες, όμως, κατηγορίες του αρχείου. Αυτές είναι και οι βασικές ομάδες στοιχείων, που υπάρχουν ήδη μέσα στο σχολικό κτίριο και καταγράφονται από εμάς.

Αρχικά, η πρώτη ομάδα αρχείων, αποτελείται από την εικόνα αντικειμένων, που συμβολίζουν την ιστορία που διδάσκεται. Την ιστορία, δηλαδή, που οι μαθητές λαμβάνουν από ένα δάσκαλο και ένα εκπαιδευτικό σύστημα ως δέκτες. Την ιστορία, που εικονοποιούν, χωρίς να είναι μέρος της, αλλά παρακολουθώντας την μέσω των εικόνων που τους προβάλλονται και βιώνοντας την διδασκαλία της μέσω αντικειμένων, όπως τα θρησκευτικά σύμβολα, κάδρα με φράσεις σημαντικών Ελλήνων, πορτραίτα και πίνακες Ελλήνων αγωνιστών του 1821, είτε και πολιτικών προσώπων μεταγενέστερων εποχών, χάρτες της χώρας, πίνακες χημικών στοιχείων ή γλωσσικών κανόνων,ζωγραφικοί πίνακες μεγάλων καλλιτεχνών και άλλα.

Η δεύτερη κατηγορία αφορά την συλλογή αντικειμένων, που δημιουργούνται από τους ίδιους τους μαθητές και αποτελούν την ιστορία, που οι ίδιοι αναπαράγουν, ως πομποί. Το πλαίσιο, μέσα στο οποίο γίνεται η παραγωγή αυτή του αρχείου από τους μαθητές, παραμένει το σχολείο με όλες τις συμβάσεις, τα πρέπει και τους κανόνες του. Ακολουθείται και στην ομάδα αυτή, η διαδικασία φωτογράφισης των αντικειμένων αυτών και η τελική αρχειοθέτηση των εικόνων τους. Τέτοια αντικείμενα μπορούν να είναι οι ζωγραφιές των μαθητών, με βάση ό,τι έχουν μάθει και μετά από ενδείξεις του δασκάλου. Ζωγραφιές με τα ζώα της θάλασσας, τα πουλιά, τα διαφορετικά μεταφορικά μέσα, κολλάζ για τις γιορτές του σχολείου, μακέτες από κτίρια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, εκθέσεις και άλλα.

Τα αντικείμενα, που τελικά βρίσκουμε μέσα στο σχολικό κτίριο και φωτογραφίζουμε, χωρίζονται τελικά στα εξής:

Κατηγορία εικόνων Α.

A1.θρησκευτικές εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και αγίων.

A2.ελληνικές σημαίες σε διάφορα μεγέθη.

A3.κάδρα, με φράσεις σημαντικών Ελλήνων.

A4.πίνακες με θέμα το 1821.

A5.χάρτες της Ελλάδας, παγκόσμιοι, πολιτικοί και γεωγραφικοί.

A6.πίνακες γλωσσικών κανόνων.

A7.αφίσες.

Α8.εικόνες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.

Α9.πίνακες μεγάλων ζωγράφων.

Α10.ρολόγια.

Α11.εικόνες της ελλάδας.

Α12.το πρόγραμμα των μαθητών.

Α13.κουδούνι.

Α14.μοντέλο ανατομίας του ανθρώπου.

Κατηγορία εικόνων Β.

Β1.μακέτες από πλαστελίνη ή χαρτόνι.

Β2.χάρτες.

Β3.κάρτες με γλωσσικούς κανόνες.

Β4.κάρτες μαθηματικών κανόνων.

Β5.κάρτες ιστορικών γεγονότων.

Β6.κολλάζ.

Β7.γραπτές εργασίες.

Β8.ζωγραφιές.

Β9.αποκόμματα εφημερίδων.

Β10.χειροτεχνίες.

γ. Έκθεση.

Όλα τα παραπάνω τεκμήρια, μετά την συστηματική τους ταξινόμηση, οργανώνονται σε δύο σειρές. Οι εικόνες της κάθε ομάδας, τοποθετούνται η μία δίπλα στην άλλη σε τυχαία σειρά Για να καταφέρουμε όμως την συνεχή έκθεσή τους, κατασκευάζεται ένα βίντεο, ικανό να δείχνει τις εικόνες σε κίνηση, καθώς περνάει η μία μετά την άλλη. Έτσι, δημιουργείται μια αλληλουχία φωτογραφιών, με κοινά χαρακτηριστικά, για κάθε κατηγορία. Παράγεται ένα σύνολο φωτογραφικού αρχειακού υλικού, που εκτίθεται σε κίνηση. Κάθε φορά, και ανάλογα με την ταχύτητα, στην οποία κινούνται, ο θεατής, έχει μια μερική αντίληψη της κάθε σειράς. Στο τέλος όμως της προβολής του αρχείου, του εντυπώνεται το σύνολο των εικόνων που πέρασαν από μπροστά του.